مفهوم مرگ اختیاری از دیدگاه سنایی و عطار

مرگ از موضوعاتی است که همواره ذهن بشر را به خود مشغول داشته است. در عرفان، به غیر از مرگ اجباری که همان قانون طبیعی و الهی است، به نوع خاصّی از مرگ اشاره شده است که آن را مرگ اختیاری یا تولّد دوم می نامند. مراد از مرگ اختیاری، زدودن حالات و صفات ناپسند و آراستن روح به اخلاق و صفات الهی است ؛ بنابراین مرگ اختیاری، نوعی خودسازی روحی است. در این مقاله، ابتدا مرگ اجباری به عنوان لازمۀ عالم وجود مطرح شده است و سپس نگارنده، به بحث دربارۀ مرگ اختیاری پرداخته و در انتها، مفهوم«مرگ اختیاری» در اشعار سنایی و عطار مورد بررسی قرار گرفته است.لازم به ذکر است که هم سنایی و هم عطّار، «مرگ اختیاری» را « مرگ پیش از مرگ» می نامند.